Teminat senedi, senedin düzenleyicisi ile borçlusu arasında bir işin yerine getirileceğine; mal veya hizmetin eksiksiz tamamlanacağına, taahhüdün sorunsuz olarak yerine getirileceğini, aksi takdirde taraflar arasında kararlaştırılan bedeli ödeme sorumluluğunun doğacağının beyan edilerek imzalandığı şartlı, koşullu ve bedelli senettir.
Teminat senetleri ile ticari hayatta sık sık karşılaşılmasına rağmen bu senet türü Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde düzenlenen kıymetli evrak çeşitlerinden biri değildir. Teminat senedinin düzenlemesindeki amaç, sözleşmenin taraflarından birinin sözleşme konusu işi yapmaması yahut da eksik yapması durumunda doğacak olan zararın karşılanacağının teminat altına alınmasıdır. Vaat edilen işin zamanında yerine getirilmemesi veya eksik yerine getirilmesi halinde senet teminat karşılığında geçerli olacaktır.
TEMİNAT SENEDİ NASIL DÜZENLENİR? TEMİNAT SENEDİ DÜZENLENİRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR NELERDİR?
Uygulamada teminat senedinin, teminat senedi vasfı taşıyıp taşımadığı senedin düzenleniş şeklinden veya hangi amaca yönelik olarak düzenlendiğinden anlaşılmaktadır.
Bu kapsamda teminat senedi düzenlenirken:
• Senedin vade kısmına “teminat senedidir” ifadesi yazılmalı, tek başına teminattır ibaresi kullanılmamalıdır. Ayrıca vade kısmı boş bırakılmamalı veya tarih yazılmamalıdır.
• Teminat senedi hangi sözleşmeye dayanak olarak hazırlanmışsa bu husus teminat senedinde açıkça belirtilmeli, senedin ön yüzüne “……….. sözleşmeye konu olarak hazırlanmıştır.” yazılmalıdır. Bu ibarenin yazılmaması ihtimalinde söz konusu senet teminat senedi niteliğini haiz olmayacaktır.
• Hazırlanmak istenen teminat senedinin arka yüzüne yani cironun yapıldığı bölüme hangi konu için hazırlanıp verildiği özetlenmeli ayrıca özet kısmında “Sözleşme konusunun tamamlanması halinde işbu teminat senedi geçersizdir, ciro edilemez.” İbaresine yer verilmeli, bu sayede borçlunun hakları güvence altına alınmalıdır.
Usulüne uygun olarak düzenlenen teminat senedine dayanılarak genel haciz yolu ile takip açılabilir. Teminat senetleri kambiyo senedi vasfını haiz olmadıklarından “kambiyo senetlerine özgü haciz yolu” ile icra takibi yapılamayacaktır. Başlatılan icra takibi kapsamında borçlu, teminat senedi bedelinin ödendiğini veya teminat senedi konusunun yerine getirildiğini belgelerle ispatlayabilir.
